Herb gminy wiejskiej Mszana Dolna przedstawia w polu czerwonym dwa wspięte Gryfy srebrne, o szponach, pazdurach, dziobie i języku złotych, zwrócone ku sobie, po obu stronach rzeki błękitnej w lewy skos.
Flaga gminy wiejskiej Mszana Dolna ma postać płata składającego się z trzech pionowych, równoległych pasów (słupów): czerwonego, białego i czerwonego o zróżnicowanej szerokości wyrażającej się stosunkiem 1/4 : 2/4 : ¼. Na środkowym pasie umieszczony jest herb gminy Mszana Dolna. Stosunek szerokości do długości i płata flagi wynosi 5: 8.
Gmina wiejska Mszana Dolna leży w powiecie limanowskim, obok miasta Mszana Dolna, które stanowi jednak odrębną gminę miejską. W skład gminy wiejskiej Mszana Dolna wchodzi dziewięć sołectw: Glisne, Mszana Górna, Kasinka Mała, Kasina Wielka, Lubomierz, Olszówka, Raba Niżna. Łętowe, Łostówka.
Herb gminy jest nowym herbem samorządowym. Nawiązuje on poprzez motyw Gryfów do najstarszych, średniowiecznych stosunków własnościowych na terenie gminy, będącej wówczas w posiadaniu rodu Grafitów, oraz poprzez motyw rzeki do topografii gminy charakteryzującej się gęstą siecią hydrograficzną.
Ponieważ gmina wiejska Mszana Dolna stanowi odrębną jednostkę samorządową od miasta o tej samej nazwie, tradycja heraldyczna i sfragistyczna Mszany Dolnej jest zasadniczo dziedzictwem miasta. Dziewiętnastowieczna tradycja sfragistyczna wsi z terenu gminy jest w świetle znanego materiału źródłowego dość skromna. Spośród wsi leżących na terenie gminy Mszana Dolna znamy jedynie pieczęć wsi Lubomierz., zwanej dawniej Łapiną. Używała ona od połowy XIX w. pieczęci z tak zwanym godłem mówiącym, to jest z wyobrażeniem dłoni i legendą: GMINA LUBOMMIERZ CZYLI ŁAPINA W STAROSTWIE NOWOSĄDECKIM.
Godło powyższe, poprawne z heraldycznego punktu widzenia, było jednak jednoznacznie związane z przeszłością tylko jednej wsi z terenu gminy, stąd też nie wchodziło w rachubę jako ewentualna podstawa do zaprojektowania herbu dla całej gminy Mszana Dolna. W poszukiwaniu odpowiedniego wzorca dla stworzenia herbu gminy należało więc sięgnąć do jakiegoś innego, ponadpartykularnego motywu, rezygnując ze źródeł sfragistycznych.
Godła herbowego Mszany Dolnej nie dało się również wyprowadzić z nazwy gminy. „Mszana” jest bowiem nazwą topograficzną, odnoszącą siwe pierwotnie do rzeki i dopiero wtórnie przeniesioną na nazwę miejscową, a oznaczającą miejsce „porośnięte mchem”. Sama metoda toponomastyczna okazała się również niewystarczająca dla zaprojektowania herbu. W tej sytuacji trzeba było oprzeć ikonografię herbu gminy na przesłankach natury historycznej, jednak z pomocniczym wykorzystaniem danych toponomastycznych.
Wsie należące obecnie do gminy Mszana Dolna nie mają wspólnej przeszłości, to znaczy należały do różnych kompleksów dóbr (królewszczyzny, dobra rycerskie oraz kościelne), jednak najstarsze osadnictwo było związane z możnym rodem Grafitów. Ten pierwotny stan własnościowy postanowiliśmy wykorzystać przy tworzeniu herbu gminy.
Część wsi gminy Mszana Dolna to w okresie staropolskim dobra królewskie, czyli tak zwane królewszczyzny, należące do tenuty nowotarsko – szafarskiej. Natomiast najstarsze uchwytne w źródłach posiadłości rycerskie na terenie gminy Mszana Dolna to dobra Grafitów. W 1254 r. Bolesław Wstydliwy i jego matka Grzymisława poświadczyli, iż bracia Klemens i Marek synowi zmarłego wojewody krakowskiego Marka Grafity potwierdzają klasztorowi Cystersów w Szczyrzycu darowiznę zmarłego komesa Czadara (Teodora) Grafity, wojewody krakowskiego, który nadał mu między innymi rzekę Kasinę zwaną też Kasinką (Cassino aqua). Dla podkreślenia faktu, że najwcześniej występujące w źródłach tereny leżące w obrębie gminy były dobrami rodu rycerskiego Grafitów, postanowiliśmy umieścić w herbie motyw zaczerpnięty z tradycji heraldycznej i sfragistycznej przedstawicieli tego rodu, to jest wspiętego Gryfa. To fantastyczne zwierzę, będące godłem herbowym rodu, zostało jednak dla odróżnienia od heraldyki rycerskiej odmienione poprzez zmniejszenie i zdwojenie Gryfów.
Drugim elementem godła herbu gminy została stylizowana rzeka, o trzech zakrętach, umieszczona w polu tarczy z lewa w skos. Stanowi ona motyw wspólny dla całej gminy, ustalony na podstawie szeroko rozumianych kryteriów toponomastycznych. Wprowadzenie tego motywu uzasadnione jest nie tylko tym, że na terenie Gminy Mszana Dolna oprócz małych cieków wodnych występują aż trzy niewielkie, lecz niejednokrotnie silne wzbierające rzeki: Raba, Mszanka i Kasina (Kasinka), lecz także tym, że odgrywają one ważną rolę w nazewnictwie miejscowości gminy. Mszanka dała nazwę gminie i dwóm miejscowościom (Mszana Dolna, Mszana Górna), zaś Kasina jest najwcześniej poświadczoną źródłowo nazwą z terenu gminy i występuje w nazwie dwóch miejscowości (Kasina Wielka, Kasina Mała). Oprócz tego na terenie gminy leży wieś Rzeki. Są to mocne argumenty przemawiające za tym, aby umieścić rzekę e herbie gminy.
Połączenie dwóch Gryfów i rzeki daje nam herb gminy Mszana Dolna o następującym wyglądzie: rzeka o trzech zakrętach z lewa w skos, po bokach której dwa białe Gryfy zostały w skos zwrócone do siebie. W tym połączeniu Gryfy zostały umieszczone nie na wprost, naprzeciw siebie, lecz w pewnym przesunięciu, na różnych poziomach. Tym samym, zostały one rozmieszczone po obu stronach rzeki, do której się równocześnie zwracają.
Oprócz godła bardzo ważnym elementem składowym herbu są barwy, zarówno godła jak i pola tarczy, w którym jest ono umieszczone. Dla pola tarczy przyjęto najbardziej popularną w polskiej heraldyce barwę czerwoną. Dodajmy, iż jest to barwa występująca także w herbie Rzeczypospolitej Polskiej, województwa małopolskiego i powiatu limanowskiego. Tak więc barwa pola herbu gminy Mszana Dolna bardzo dobrze wpisuje się w zespół polskich herbów państwowych i samorządowych. Gryfy otrzymały barwę srebrną, która w praktyce może być zastępowana barwą białą. Zgodnie z zasadami sztuki heraldycznej szpony, pazury, dzioby i języki Gryfów zostały wyzłocone. Natomiast dla rzeki przyjęto barwę błękitną. Takie przedstawienie łamie co prawda zasady średniowiecznej a tym samym klasycznej heraldyki, gdyż nie stosuje się tak zwanej zasady alternacji, jednak pozostaje w zgodzie z późniejszą praktyką heraldyczną, nierzadką w polskiej heraldyce miejskiej ostatnich stuleci, którą można przenieść do heraldyki gminnej. Dodajmy przy tym, iż barwa błękitna jest w heraldyce barwą naturalna dla wody, dlatego w tym wypadku jest dopuszczalne pewne odstępstwo od reguł klasycznej sztuki heraldycznej. Taka kolorystyka herbu gminy Mszana Dolna, bliższa odczuciom estetycznym i kolorystycznym współczesnego, przeciętnego człowieka, okazała się przy tym być bardziej atrakcyjna i zrozumiała dla większości mieszkańców gminy.
KALENDARIUM: Z inicjatywą opracowania herbu flagi i pieczęci dla gminy Mszana Dolna wystąpiła zarząd tej gminy 2 czerwca 1999 r. rada gminy przyjęła projekty w dniu 28 lutego 2000 r. (Uchwały Nr 14/161/2000 [herb gminy] i 14/162/2000 [flaga gminy] ). W świetle dokumentacji zachowanej w archiwum Komisji Heraldycznej przy Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji gmina nie zwróciła się o zaopiniowanie przyjętych projektów. Symbole gminy zostały opublikowane w Dzienniku Urzędowym Województwa Małopolskiego, 2001, nr 198, poz. 3474, s. 7241.
