Lekcja historii i patriotyzmu przy pomniku poległych żołnierzy na Mogile w Kasinie Wielkiej
Wiązanki kwiatów na pomniku złożył Wójt Gminy Mszana Dolna Bolesław Żaba wraz z Przewodniczącą Rady Gminy Aleksandrą Kania oraz Dyrektor ZPO pani Janina Ziemianin wraz z uczniami szkoły. Przy pomniku odprawiona została msza święta , której przewodniczył i homilię wygłosił Ks. Jan Zając ze Śnieżnicy. Ksiądz Jan w homilii wspomniał bohaterów walk , którzy oddali życie za naszą wolność. Mówił o bohaterstwie, odwadze a także wychowaniu patriotycznym w rodzinach, umiłowaniu swojej historii i ojczyzny. Człowiek tylko wtedy jest zdolny do poświęcenia innym i swojej rodzinie gdy posiada wyniesione z domu te wszystkie wartości mówił Ks. Jan.
Oprawę mszy świętej zapewnili: schola młodzieżowa , orkiestra dęta „Echo Zagórzan”oraz miejscowy organista. Pięknie prezentowali się ze swymi sztandarami druhowie OSP, oraz uczniowie z ZPO w Kasinie Wielkiej. Po mszy św. ze wspaniałym patriotycznym programem artystycznym wystąpiła młodzież z ZPO. Na zakończenie licznie zebranych mieszkańców i gości Ks. Jan Zając wszystkich pobłogosławił relikwiami Świętego Jana Pawła II , które przywiózł ze Śnieżnicy.
Wójt Gminy w swoim wystąpieniu w skrócie przypomniał przebieg walk obronnych na terenie Kasiny Wielkiej i ziemi mszańskiej oto co powiedział.
Co roku w pierwszych dniach września obchodzimy rocznicę wybuchu II wojny światowej oraz walk obronnych naszej ojczyzny i na terenie ziemi zagórzańskiej. Dzisiaj obchodzimy już 76 rocznicę tego wydarzenia. Walki trwały od pierwszych dni września natomiast na naszym terenie walki miały miejsce w dniach 3-4 września 1939 roku. Najeźdźcy niemieccy od strony Słowacji wkroczyli na teren naszej Ojczyzny. Spotkali jednak bardzo duży opór zarówno ze strony naszego wojska 10 Brygady Kawalerii Pancernej dowodzonej przez płk. Stanisława Maczka, jak również ze strony ludności cywilnej, która nie chciała podporządkować się okupantowi. 10 Brygada Kawalerii Pancerno-Zmotoryzowanej wywodziła się z Rzeszowa gdzie posiadała macierzystą jednostkę i wchodziła w skład Armii “Kraków” jako szybki odwód reagowania.
Oto kilka ważnych dat z tego okresu:
1 września 1939 roku Brygada walczyła w okolicach Myślenic i Dobczyc, aby nie dopuścić do wyjścia wroga z wąwozów górskich.
2 września 24 Pułk Ułanów i szwadron przeciwpancerny stacza zacięte walki z 2 niemiecką Dywizją Pancerną, walki toczyły się o wzgórze Wysoka koło Jordanowa. W nocy z 2-3 września Brygada wycofała się na północ od doliny Skawy, zamykając przejścia do Krzeczowa, Naprawy i Mszany Dolnej.
3 września toczył się całodniowy bój pod Jordanowem, w rejonie Krzeczowa i Mszany Dolnej. Zmasowany i heroiczny atak z różnych stron pozwolił zlikwidować włamanie uczynione przez Niemców.
W dniu 3 września 1939 roku Niemcy wkraczając do wsi Olszówka mordują 13 osób wśród których są również mieszkańcy okolicznych wiosek. Biorą 12 zakładników, których na drugi dzień uwalniają . Podczas pacyfikacji wioski spalono 18 zabudowań , był to odwet za stawiany opór przez wojsko polskie oraz za udzielanie pomocy w walkach przez ludność cywilną.
4 września Brygada otrzymuje zadanie odwrotu nad Dunajec w kierunku Tarnowa. 24 Pułk Ułanów uderza na oddziały niemieckiej 4 Dywizji Lekkiej zmuszając je do wycofania się . Odebrano Niemcom dwa pasma wzgórz pod Kasiną Wielką i Mszaną Dolną.
4 września w Kasinie Wielkiej ginie 14 żołnierzy 24 pułku ułanów – siedmiu z nich wraz ze swoim dowódcą porucznikiem Zdzisławem Hemplem spoczywa na naszym parafialnym cmentarzu, pozostali zostali zabrani i pochowani w swoich rodzinnych miejscowościach.
5 września 10 Pułk Strzelców Konnych zaatakował duże siły niemieckie pod Pcimiem, oddziały 3 Dywizji Górskiej i 2 Dywizji Pancernej lecz wobec dużej przewagi wroga musiał się wycofać.
Jakże wiele tragicznych i ważnych wydarzeń miało miejsce na terenie ziemi zagórzańskiej a także naszej wioski podczas II Wojny Światowej. To tu kilkadziesiąt metrów od pomnika przebiegała linia obrony w 1939 roku gdzie armia niemiecka od Słowacji atakowała nasz kraj. To w Kasinie i okolicy bohaterskie i zaciekłe walki z najeźdźcą powodowały ,że na tym terenie powstawały oddziały partyzanckie, które włączały się w czasie II wojny światowej do różnych akcji przeciwko okupantowi. Słynne na naszym terenie oddziały „Adama”, „Luboń” i „Wilk”, które w różny sposób utrudniały życie okupantowi. Wśród miejscowej ludności panowała duża solidarność z partyzantami udzielano im wszelakiej pomocy. Za taką pomoc sąsiednia wieś Porąbka i Gruszowiec zostały spalone, a śmierć poniosło 36 zakładników.
W dniu 14 listopada 1943 r, w Kasinie Wielkiej ginie z rąk hitlerowskich 11 zakładników, była to zemsta hitlerowców za zastrzelenie w dniu 13 listopada przez partyzantów Michała Stefana Remera folksdojcza. Zakładnicy rozstrzelani zostali w zakolu rzeki Kasina naprzeciwko dawnego dworu i w pobliżu obecnego Ośrodka Zdrowia .
W dniu 23 grudnia 1943 roku gestapo rozstrzelało kolejnych 8 zakładników młodych gimnazjalistów przywiezionych z więzienia z Nowego Sącza wśród nich byli Kaciki z Poręby Wielkiej, którzy zginęli w odwecie za akcje partyzantów i zastrzelenie w dniu 13 listopada sołtysa wsi Kasina Wielka. Ciała pomordowanych zarówno z pierwszej jak też drugiej egzekucji znajdują się na cmentarzu parafialnym w Mszanie Dolnej.
Dzisiejsza msza święta w 76 rocznicę walk o ziemię zagórzańską i Kasinę Wielką przypomina nam te tragiczne dla polskiego narodu i naszych mieszkańców chwile. Kasina Wielka była świadkiem wielu tragicznych wydarzeń podczas I i II wojny światowej czego dowodem są mogiły i pomniki żołnierzy, partyzantów i ludności cywilnej, którzy oddali życie za naszą wolność.
Pamiętajmy o naszych bohaterach, módlmy się za nich i oddajmy im cześć za przelaną krew w obronie naszych rodzin naszej wiary, bo dzisiaj wszyscy możemy żyć i pracować, kształcić dzieci, budować i rozwijać naszą wioskę , gminę, ojczyznę. To dzięki bohaterstwie i postawie patriotycznej tych , którzy przelewali wtedy krew, możemy cieszyć się dzisiaj wolnością.
Cześć ich pamięci !.
red. Piotr Lulek
